27 มกราคม 2568

“เชียงใหม่ ไม่เผา” มาตรการควบคุมการเผาของเชียงใหม่ ปี 2568 ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม ไปจนถึงวันที่ 15 พฤษภาคม หรือจะพูดได้ว่าเกือบ 5 เดือนไปเลย ก่อนอื่นต้องเล่าก่อนว่าจังหวัดเชียงใหม่ได้ออกประกาศควบคุมการเผาฉบับใหม่ เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน ปีที่ผ่านมา โดยแบ่งพื้นที่เป็น 2 เขต คือเขตบริหารจัดการเชื้อเพลิงและเขตควบคุมการเผา ซึ่งตำบลบ้านปง อยู่ในเขตบริหารจัดการเชื้อเพลิง เป็นพื้นที่สำคัญที่เป็นป่าใกล้เมือง คนอาศัยอยู่จำนวนมาก เป็นอีกพื้นที่หนึ่งของป่าดอยสุเทพ-ปุย ทางด้านทิศใต้
สภาลมหายใจเชียงใหม่ได้พูดคุยกับอนงค์ วงค์ษา ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 5 ต.บ้านปง อ.หางดง มองว่ามาตรการห้ามเผาของจังหวัดนั้นเข้มงวดเกินไปและมีบทลงโทษที่อาจทำให้ชาวบ้านรู้สึกไม่พอใจ โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่มีการเผาในพื้นที่เกษตรกรรม ซึ่งชาวบ้านบางคนมีความต้องการที่จะเผาเพื่อการเกษตร แต่ก็ต้องการให้มีการปรับระยะเวลาหรือวิธีการที่เหมาะสมมากขึ้น นอกจากนี้ แม่หลวงนงค์ยังกล่าวว่าชาวบ้านเริ่มเข้าใจและปรับตัวกับมาตรการนี้มากขึ้น แต่ก็ยังมีความเห็นว่าควรมีการสื่อสารที่ดีกว่านี้เพื่อให้ชาวบ้านสามารถทำความเข้าใจได้ดีขึ้น และควรมีมาตรการรองรับกรณีที่ชาวบ้านให้ความร่วมมือไม่เผาเพื่อสร้างแรงจูงใจให้ชุมชนลดการเผา ไม่อยากให้เป็นการสื่อสารที่ไม่สร้างแรงจูงใจ เช่น การระบุว่าถ้าเผาจะมีบทลงโทษต่าง ๆ ซึ่งสร้างความหวาดกลัวมากกว่าสร้างแรงจูงใจ ทำให้แม่หลวงจะทำงานยากมากขึ้นกับคนในชุมชน
อนงค์ยังเล่าอีกว่า ชาวบ้านมีการปรับตัวต่อมาตรการห้ามเผาโดยเริ่มเข้าใจและปรับเปลี่ยนวิธีการทำเกษตรกรรมของตนเองมากขึ้น เช่น การนำขยะหรือวัสดุที่ไม่ใช้แล้วไปใช้ประโยชน์แทนการเผา นอกจากนี้ ชาวบ้านยังมีการสื่อสารและประชุมกันเพื่อหาวิธีการที่เหมาะสมในการจัดการกับปัญหานี้ โดยมีการพูดคุยเกี่ยวกับความต้องการที่จะเผาในบางกรณี เช่น ในการทำเกษตรกรรมที่ต้องการการเผาเพื่อเตรียมดิน
“ชาวบ้านบางคนเริ่มมีความเห็นว่ามาตรการนี้เข้มงวดเกินไปและมีบทลงโทษที่ทำให้รู้สึกไม่พอใจ แต่โดยรวมแล้วพวกเขาก็พยายามที่จะปรับตัวและหาวิธีการที่เหมาะสมในการทำเกษตรกรรมภายใต้ข้อกำหนดนี้”
อย่างไรก็ตาม การสื่อสารระหว่างชุมชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเกี่ยวกับมาตรการห้ามเผาในจังหวัดนั้นมีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง โดยมีการประชุมและการสื่อสารที่ชัดเจนระหว่างชาวบ้านและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น การประชุมประชาคมหมู่บ้านเพื่อหารือเกี่ยวกับมาตรการและผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการเผาในพื้นที่ นอกจากนี้ยังมีการติดป้ายประกาศเพื่อให้ข้อมูลเกี่ยวกับมาตรการดังกล่าวแก่ชาวบ้าน
ชาวบ้านเริ่มเข้าใจและปรับตัวต่อมาตรการนี้มากขึ้น โดยมีการสะท้อนความคิดเห็นเกี่ยวกับความเข้มงวดของมาตรการและบทลงโทษที่อาจเกิดขึ้น ซึ่งทำให้เกิดการพูดคุยและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในชุมชนเกี่ยวกับวิธีการปฏิบัติตามมาตรการนี้ การสื่อสารยังรวมถึงการให้ข้อมูลเกี่ยวกับการสนับสนุนจากหน่วยงานรัฐในพื้นที่ เช่น การตรวจสอบและการสนับสนุนด้านการจัดการขยะและการเผาอย่างมีระเบียบ

ประชาธรรมคือองค์กรสื่อทางเลือกที่ก่อตั้งเมื่อปี 2542 โดยกลุ่มนักวิชาการ องค์กรพัฒนาเอกชนและองค์กรชุมชนในเขตภาคเหนือ