เมื่อวันนี้ (3 พฤศจิกายน 2565) เวลา 9.30 น. ทางกลุ่มอนุรักษ์มรดกสันกำแพง อาจารย์บรรจง สมบูรณ์ชัย มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ตัวแทนจากชุมชนโหล่งฮิมคาว กลุ่มผู้ประกอบการ และมูลนิธิสื่อประชาธรรม ได้ร่วมกันพูดคุยหารือแผนการทำงานดูแลต้นฉำฉาบนถนนสันกำแพงสายวัฒนธรรม กับทางแขวงการทางหลวงเชียงใหม่ที่ 2
นิคม เทพบุตร ผู้อำนวยการแขวงทางหลวงเชียงใหม่ที่ 2 เกริ่นว่าต้นฉำฉาหรือต้นจามจุรีถือเป็นต้นไม้เก่าแก่ แต่เราต้องคำนึงถึงชุมชน ความปลอดภัย ทั้งทางสัญจร และของประชาชน รวมถึงเรื่องสายไฟฟ้า
ทางกลุ่มอนุรักษ์มรดกสันกำแพงได้นำเสนอแผนการทำงานเกี่ยวกับเรื่องต้นฉำฉาสันกำแพง ก่อนหน้าที่จะมีการขยายถนน เคยรวมกลุ่มเพื่อรักษาต้นฉำฉาเอาไว้เมื่อปี 2548 จนถึงตอนนี้ก็มีเจตจำนงที่อยากจะมีส่วนร่วมในการดูแลรักษา และตอนนี้ก็ทำงานขับเคลื่อน สร้างจิตสำนึกกับกลุ่มเยาวชนพลเมืองสันกำแพง เพื่อให้คนรุ่นใหม่เข้ามามีส่วนร่วมในการดูแลรักษาต้นไม้ร่วมกัน
“การขยายเมืองออกมาสู่ชานเมือง ต้นไม้ฉำฉาถูกตัดไปเยอะมาก นับพันต้น ล่าสุดนับได้เพียง 202 ต้น ต้นไม้มีภาวะป่วย สุขภาพแย่ ไม่มีช่องหายใจของต้นไม้ ซึ่งมันผิดธรรมชาติของต้นไม้ ต้นไม้ที่เหลืออยู่ แม้ไม่มีการตัดโค่นแล้ว แต่โจทย์สำคัญคือชุมชนจะอยู่ร่วมกับต้นไม้เหล่านี้อย่างไร” อนันต์ พรหมลิขิตศิลป์ ประธานกลุ่มอนุรักษ์มรดกสันกำแพงกล่าว
ทางแขวงการทางหลวงเชียงใหม่ที่ 2 กล่าวว่าในเรื่องนโยบายเรื่องต้นไม้ เรื่องของการที่จะขยายถนน เราไม่มีข้อมูลนั้น แต่ที่ผ่านมา เรายังไม่มีนโยบายที่จะตัดโค่นหรือเอาออก เพียงแต่มีการตัดแต่งกิ่งเพื่อความปลอดภัยเท่านั้น อย่างไรก็ดี ทางแขวงการทางหลวงเชียงใหม่ที่ 2 เริ่มมีการตัดแต่งกิ่งภายใต้คำปรึกษาจากทางรุกขกร กลุ่มหมอต้นไม้ต่อไปด้วย
ทางภาคผู้ประกอบการ ชัชวาลย์ ทองดีเลิศ ตัวแทนชุมชนโหล่งฮิมคาว กล่าวว่า “อยากจะขอความร่วมมือ อยากจะเป็นกิจกรรมร่วม ทำงานร่วมกันอย่างสร้างสรรค์ เพื่อให้พื้นที่เกิดความสวยงาม ครั้งนี้คิดว่าเป็นเรื่องขอความร่วมมือกัน คือถ้าจัดกิจกรรม เราไม่สามารถจัดได้เองตามลำพัง เราจะร่วมกันขับเคลื่อนร่วมกันอย่างไร”
ทาง นันทา เบญจศิลารักษ์ มูลนิธิสื่อประชาธรรม กล่าวว่า “ตอนนี้ทางเครือข่ายที่มีกลุ่มอนุรักษ์มรดกสันกำแพง ผู้ประกอบการในสันกำแพง และภาคประชาสังคมได้หารือร่วมกันที่จะจัดงาน “Green Art and Craft เป็นอีเวนท์การทำกิจกรรมระดมทุน และบวชต้นไม้ ดึงหลายภาคส่วนเข้ามามีส่วนร่วมด้วย และเริ่มนำร่องดูแลต้นฉำฉาบางพื้นที่ก่อน เพื่อให้เห็นว่าการดูแลรักษาที่ดีให้กับต้นฉำฉาจะส่งผลดีต่อต้นไม้ และคนสันกำแพงอย่างไร”
ทางอาจารย์บรรจง สมบูรณ์ชัย กลุ่มหมอต้นไม้และมหาวิทยาลัยแม่โจ้ กล่าวว่า “เรามักจะไม่รู้ว่าต้องหาเจ้าภาพจากไหน ชุมชนก็มีความต้องการ สิ่งหนึ่งที่น่าเป็นห่วงคือจำนวนมันลดลงไปเรื่อย ๆ ในแง่ของความเป็นถนนสีเขียว และความปลอดภัย อาจจะต้องมีการทำแผนร่วมกัน แผนส่งเสริมเรื่องให้อยู่คู่กันได้อย่างไร”
ท้ายสุดแล้ว ทางแขวงการทางหลวงเชียงใหม่ที่ 2 ได้ร่วมแลกเปลี่ยนนส่วนของพื้นที่น่าจะมีประเด็นสำคัญอยู่ 2 ประเด็น คือ
- ต้นที่มีกิ่งก้านสวย แต่อาจจะไม่เหมาะที่จะอยู่ริมถนน ในเรื่องอนุรักษ์ มันก็เหมาะสม แต่มันมีบางส่วนที่ไปกระทบกับบ้านเรือนที่อยู่ข้างเคียง เราได้รับเรื่องร้องเรียนกับชาวบ้านจำนวนมาก ต้องมาฟ้องร้องกับทางเรา เราจะต้องเป็นผู้รับผิดชอบ การตัดแต่งกิ่งให้สวยงามและปลอดภัยพอมีการตกลงกันแล้ว แต่ดันไม่ทำ ทำให้เราต้องไปตัดแต่งเองบ้าง แต่ต้องยอมรับว่าคนงานที่ไปตัดแต่ง ไม่ได้มีแนวคิดทางรุกขกร แต่ในเคสเรื่องต้นฉำฉาหรือจามจุรี มีความเห็นอย่างไรที่จะต้องตัดแต่งกิ่งบ้าง
- เรื่องรากที่มันฟูขึ้นมา เป็นเรื่องสำคัญที่จะเป็นประเด็นในเรื่องความปลอดภัยทางจราจร เราจะมีวิธีแก้ไขอย่างไร
อาจารย์บรรจงมองว่าต้องดูเป็นกรณี ๆ ไป ต้นฉำฉามันเป็นพืชตระกูลถั่ว รากจะเป็นปม แต่โดยหลักการ มันสามารถตัดได้แต่ต้องอยู่ภายใต้การทำงานกับภาควิชาการ
จากการพูดคุย ทางแขวงการทางหลวงเชียงใหม่ที่ 2 จะรับเรื่องเพื่อไปหารือต่อไปและจะมาอัพเดทความคืบหน้าต่อไป
ประชาธรรมคือองค์กรสื่อทางเลือกที่ก่อตั้งเมื่อปี 2542 โดยกลุ่มนักวิชาการ องค์กรพัฒนาเอกชนและองค์กรชุมชนในเขตภาคเหนือ
